Bas Smets, het brein achter het landschapsontwerp van Nieuw Zuid, ontwerpt binnenkort de herdenkingsplek voor de slachtoffers van Anders Breivik, die in 2011 op het Noorse eiland Utøya 69 jongeren doodde. De Noorse Regie der Gebouwen selecteerde Bas Smets, samen met Matthias Ekman, expert op het vlak van gedenktekens, en het Noorse bureau Manthey Kula op basis van visie en ervaring.
Voor Bas Smets is het niet de eerste herdenkingsplek die hij vormgeeft. Eerder maakte hij al een gedenkplek voor de slachtoffers van de Brusselse aanslagen op 22 maart 2016. In het Brusselse Zoniënwoud creëerde hij een plaats van rust en bezinning. Hij plaatste er een cirkelvormige bank in blauwe hardsteen, het materiaal dat vaak gebruikt wordt voor grafzerken. Rondom de bank werd een krans van 32 jonge berken geplant. De bomen, die nog lang zullen doorgroeien, verwijzen naar de 32 dodelijke slachtoffers van de aanslagen op de luchthaven en de Brusselse metro.
Eerste ontwerp voor Utøya verworpen
De plannen voor een herdenkingsmonument bestaan al langer, maar 7 jaar na de aanslag is dat er nog steeds niet. In 2014 maakte de Zweedse kunstenaar Jonas Dahlberg al een ontwerp, maar dat werd na een klacht van buurtbewoners door de rechtbank van tafel geveegd. Met zijn Memory Wound, een insnede van 3,5 meter in de landtong voor Utøya, wilde hij een symbolische wonde suggereren. Omwonenden vonden zijn ontwerp veel te ingrijpend.
